Κυριακή, 7 Μαρτίου 2021

Photo: freepik.com

Αγαπητοί ψυχολόγοι μου,

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας που γιορτάζεται αύριο, σήμερα σκέφτηκα να κάνω μια ιστορική ανασκόπηση σ' αυτό το κίνημα. Ξέρω ότι πολλά έχουν γραφτεί γι' αυτό και όλοι γνωρίζουμε πάνω κάτω τι και πως ξεκίνησε. Άλλωστε ακόμα κι εγώ έχω αναφερθεί στο παρελθόν στο συγκεκριμένο ζήτημα, εκθέτοντας τις απόψεις μου για το αν τελικά μας βγήκε σε καλό όλο αυτό ή βάλαμε τα χέρια μας και βγάλαμε τα μάτια μας.

Η ιστορία...

Photo: news.wttw.com

Το 1900 έφερε μεγάλες αναταραχές στον βιομηχανικό κόσμο, αύξηση του πληθυσμού και άνοδο ριζοσπαστικών ιδεολογιών. Το 1908 η καταπίεση και η ανισότητα ώθησαν 15.000 γυναίκες να ενώσουν τις φωνές τους, διαδηλώνοντας στη Νέα Υόρκη για λιγότερες ώρες εργασίας, καλύτερη αμοιβή και δικαίωμα ψήφου. Η πρώτη Εθνική Ημέρα της Γυναίκας γιορτάστηκε στην Αμερική στις 28 Φεβρουαρίου 1909 και έως το 1913, οι Αμερικανίδες συνέχιζαν να την γιορτάζουν την τελευταία Κυριακή του Φεβρουαρίου. Το 1910 πραγματοποιήθηκε ένα δεύτερο Διεθνές Συνέδριο Εργαζόμενων Γυναικών στην Κοπεγχάγη, στο οποίο η Clara Zetkin (Ηγέτης του «Γραφείου Γυναικών» για το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα στη Γερμανία) έριξε την ιδέα μιας Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας. Στο συνέδριο αυτό συμμετείχαν περισσότερες από 100 γυναίκες από 17 χώρες, εκπρόσωποι συνδικάτων, σοσιαλιστικών κομμάτων, γυναικείων εργατικών σωματείων - μεταξύ των οποίων ήταν και οι τρεις πρώτες γυναίκες που εκλέχθηκαν στο φινλανδικό κοινοβούλιο. Το συνέδριο ενέκρινε ομόφωνα την πρόταση της Zetkin και έτσι γεννήθηκε η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας.

1911...

Photo: Η φωτιά στο Triangle Shirtwaist που κόστισε τη ζωή σε 146 ανθρώπους,

κυρίως κορίτσια 16-23 ετών. medium.com/@washingtonpost

Μετά την απόφαση αυτή, η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας γιορτάστηκε για πρώτη φορά στην Αυστρία, τη Δανία, τη Γερμανία και την Ελβετία στις 19 Μαρτίου 1911. Πάνω από ένα εκατομμύριο γυναίκες και άνδρες παρευρέθηκαν στις συγκεντρώσεις για τα δικαιώματα των γυναικών στην εργασία, την ψηφοφορία, την κατάρτιση, το δημόσιο αξίωμα και τον τερματισμό των διακρίσεων. Ωστόσο, λιγότερο από μια εβδομάδα αργότερα στις 25 Μαρτίου, η φωτιά που ξέσπασε στο εργοστάσιο παραγωγής ενδυμάτων Triangle Shirtwaist στην Νέα Υόρκη είχε ως αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 146 άνθρωποι, κυρίως Εβραίες και Ιταλίδες εργάτριες, ηλικίας από 16 έως 23 ετών που είχαν πρόσφατα μεταναστεύσει στις Η.Π.Α. Πολλά από τα θύματα δεν μπόρεσαν να βγουν από το κτίριο καθώς μια πόρτα που οδηγούσε στις σκάλες ήταν κλειδωμένη από τους ιδιοκτήτες και δεν υπήρχαν επαρκείς έξοδοι κινδύνου. Η καταστροφή αυτή οδήγησε σε βελτίωση της νομοθεσίας σχετικά με τους όρους ασφαλείας στους χώρους εργασίας και στην ενίσχυση της Διεθνούς Ένωσης Εργαζόμενων Γυναικών στην Κλωστοϋφαντουργία, που αγωνίστηκε ιδιαίτερα για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας. Αυτό το καταστροφικό γεγονός επέστησε σημαντική προσοχή στις συνθήκες εργασίας και την εργατική νομοθεσία στις Ηνωμένες Πολιτείες που έγινε το επίκεντρο των επακόλουθων εκδηλώσεων της Διεθνούς Ημέρας της Γυναίκας.

Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος...

Photo: Η σύλληψη της Sylvia Pankhurst. Pinterest

Τις παραμονές του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, Ρωσίδες που διαδήλωναν για παγκόσμια ειρήνη, συμμετείχαν στην πρώτη Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας στις 23 Φεβρουαρίου 1913. Το 1914, περισσότερες γυναίκες σε ολόκληρη την Ευρώπη πραγματοποίησαν διαδηλώσεις για την εκστρατεία κατά του πολέμου και για να εκφράσουν την αλληλεγγύη των γυναικών. Στο Λονδίνο πραγματοποιήθηκε πορεία προς την Trafalgar Square για την υποστήριξη του δικαιώματος ψήφου των γυναικών, στην οποία η Sylvia Pankhurst συνελήφθη. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1917, οι Ρωσίδες ξεκίνησαν απεργία με το σύνθημα "Ψωμί και Ειρήνη", διαμαρτυρόμενες για τον θάνατο 2 εκατομμυρίων Ρώσων στρατιωτών στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Σε αντίθεση με πολιτικούς ηγέτες, οι γυναίκες συνέχισαν να απεργούν, ώσπου τέσσερις ημέρες αργότερα ανάγκασαν τον Τσάρο σε παραίτηση και η προσωρινή κυβέρνηση παραχώρησε στις γυναίκες το δικαίωμα ψήφου. Η ημερομηνία που ξεκίνησε η απεργία των γυναικών ήταν η Κυριακή 23 Φεβρουαρίου σύμφωνα με το Ιουλιανό ημερολόγιο, που είναι η 8η Μαρτίου κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο που χρησιμοποιείται παγκοσμίως. Παρ' όλες αυτές τις επιτυχίες των γυναικών, η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας δεν γιορτάστηκε παρά το 1975 από τα Ηνωμένα Έθνη. Στη συνέχεια, τον Δεκέμβριο του 1977, η Γενική Συνέλευση εξέδωσε ψήφισμα με το οποίο κηρύσσει ότι η Ημέρα των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα της Γυναίκας και η Διεθνής Ειρήνη μπορεί να γιορτάζεται οποιαδήποτε ημέρα του έτους από τα κράτη μέλη, σύμφωνα με τις ιστορικές και εθνικές παραδόσεις τους.

Η νέα χιλιετία...

Photo: feministcurrent.com

Το 1996 ο ΟΗΕ ανακοίνωσε το πρώτο ετήσιο θέμα για την Ημέρα της Γυναίκας με τίτλο "Celebrating the past, Planning for the Future". Ακολούθησε το "Women at the Peace table" την επόμενη χρονιά, "Women and Human Rights" το 1998, "World Free of Violence Against Women" το 1999, και πάει λέγοντας μέχρι σήμερα, με το φετινό θέμα να είναι "Choose to Challenge". Μέχρι τον ερχομό της νέας χιλιετίας στις περισσότερες χώρες υπήρχε μικρή δραστηριότητα για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας. Ο κόσμος είχε προχωρήσει και, σε πολλούς τομείς, ο φεμινισμός δεν ήταν δημοφιλές θέμα. Κάτι χρειαζόταν για να αναδειχθεί εκ νέου η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, δίνοντάς της το σεβασμό που της αξίζει, αφού οι μάχες δεν είχαν κερδηθεί και η ισότητα των φύλων δεν είχε ακόμη επιτευχθεί. Έτσι, το 2001 δημιουργήθηκε η πλατφόρμα internationalwomensday.com με σκοπό την αναζωογόνηση της ημέρας, γιορτάζοντας και κάνοντας γνωστά τα επιτεύγματα των γυναικών, ενώ συνεχίζει το κάλεσμα για επιτάχυνση προς την πραγματική ισότητα των φύλων. Ο ιστότοπος χρησιμεύει επίσης ως σημαντικό μέσον για φιλανθρωπικά ιδρύματα, όπως είναι η Παγκόσμια Ένωση Κοινωνικών Οδηγών και Προσκόπων (WAGGGS) και η Catalyst Inc., η παγκόσμια οργάνωση εργαζόμενων γυναικών.

100 χρόνια...

Photo: 8 Μαρτίου 2011. Η Annie Lennox οδηγεί την πορεία στο London Bridge.

sheknows.com

Το 2011 γιορτάστηκαν τα 100 χρόνια της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο Πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα διακήρυξε τον Μάρτιο εκείνης της χρονιάς ως «Μήνας Ιστορίας των Γυναικών», καλώντας τους Αμερικανούς να σηματοδοτήσουν την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας αντανακλώντας τα «εξαιρετικά επιτεύγματα των γυναικών» στη διαμόρφωση της ιστορίας της χώρας. Η τότε υπουργός Εξωτερικών Χίλαρι Κλίντον ξεκίνησε την «Πρωτοβουλία 100 Γυναικών: Ενδυνάμωση γυναικών και κοριτσιών μέσω διεθνών ανταλλαγών». Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η διάσημη ακτιβίστρια Annie Lennox (Eurythmics) οδηγεί μια πορεία σε μια από τις εμβληματικές γέφυρες του Λονδίνου, προσδοκώντας στην αύξηση της υποστήριξης του φιλανθρωπικού οργανισμού Women for Women International.

Σήμερα...

Photo: washingtonpost.com

Ο κόσμος έχει γνωρίσει πλέον μια σημαντική αλλαγή τόσο στις σκέψεις των γυναικών όσο και στην κοινωνία για την ισότητα και τη χειραφέτηση των γυναικών. Η νέα γενιά μπορεί να αισθάνεται ότι όλες οι μάχες έχουν κερδηθεί, όμως οι φεμινίστριες των 70s γνωρίζουν καλύτερα τη μακροζωία και πολυπλοκότητα της πατριαρχίας. Με περισσότερες γυναίκες στις αίθουσες συνεδριάσεων, μεγαλύτερη ισότητα στα νομοθετικά δικαιώματα και αυξημένη αναγνώριση των γυναικών ως εντυπωσιακά πρότυπα σε κάθε πτυχή της ζωής, θα μπορούσε κανείς να πιστεύει ότι οι γυναίκες έχουν αποκτήσει πραγματική ισότητα. Το ατυχές γεγονός είναι ότι οι γυναίκες εξακολουθούν να μην πληρώνονται τους ίδιους μισθούς με τους άντρες στις αντίστοιχες θέσεις, οι γυναίκες εξακολουθούν να μην είναι ίσες σε επιχειρήσεις ή στην πολιτική και η εκπαίδευση, υγεία και βία κατά των γυναικών είναι χειρότερη από εκείνη των ανδρών. Ωστόσο, έχουν γίνει μεγάλες βελτιώσεις. Έχουμε γυναίκες αστροναύτες και πρωθυπουργούς, κορίτσια στο πανεπιστήμιο, γυναίκες μπορούν να εργαστούν και να έχουν οικογένεια. Η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας είναι επίσημη αργία σε πολλές χώρες (Αφγανιστάν, Αρμενία, Αζερμπαϊτζάν, Λευκορωσία, Μπουρκίνα Φάσο, Καμπότζη, Κούβα, Γεωργία, Γουινέα-Μπισάου, Ερυθραία, Καζακστάν, Κιργιστάν, Λάος, Μολδαβία, Μογγολία, Μαυροβούνιο, Ρωσία, Τατζικιστάν, Τουρκμενιστάν, Ουγκάντα, Ουκρανία, Ουζμπεκιστάν, Βιετνάμ και Ζάμπια). Μάλιστα σε Κίνα, Μαδαγασκάρη και Νεπάλ είναι αργία μόνο για τις γυναίκες! Η παράδοση αυτής της ημέρας θέλει τους άντρες να τιμούν μητέρες, συζύγους, φίλες και συναδέλφους με λουλούδια και μικρά δώρα.

Το μήνυμα αυτής της μέρας είναι πάντα το ίδιο: Διασφαλίσετε ένα λαμπερό, ίσο, ασφαλές και ικανοποιητικό μέλλον για τα κορίτσια!